دانلود رایگان مطالعه عددی تاثیر عوامل مختلف بر ناپایداری شیب سدهای خاکی و ارائه ضریب اطمینان

    —         —    

ارتباط با ما     —     لیست پایان‌نامه‌ها

... دانلود ...

توجه : این فایل به صورت فایل ورد (Word) ارائه میگردد و قابل تغییر می باشد


بخشی از متن دانلود رایگان مطالعه عددی تاثیر عوامل مختلف بر ناپایداری شیب سدهای خاکی و ارائه ضریب اطمینان :

این پایان نامه در قالب فرمت word قابل ویرایش ، آماده پرینت و ارائه به عنوان پروژه پایانی میباشد.

چکیده :
احداث سدها، یکی از مهم¬ترین و حیاتی¬ترین پروژه¬ها در هر کشور محسوب می¬شود و طرح ایمن و اقتصادی آنها نیازمند زمان و هزینه¬ی زیادی است. یکی از مواردی که همواره ایمنی سدهای خاکی را تهدید می¬کند، پایداری شیب¬ها است. در این تحقیق با استفاده از نرم افزار Geo-Slopeکه بر پایه¬ی تعادل حدی استوار است تعداد 10368 سد که در آنها مشخصات مقاومتی هسته و پوسته و مشخصات هندسی سد در محدوده¬های منطقی تغییر می¬کنند، مدل¬سازی شده و ضریب اطمینان پایداری شیب پایین دست آنها محاسبه گردیده است با استفاده از نتایج بدست آمده و بکارگیری الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک(GP)، رابطه¬هایی جهت تعیین ضریب اطمینان حاصل شده است که به کمک آنها می¬توان بدون نیاز به انجام محاسبات پیچیده و زمان¬بر، ضریب اطمینان شیب سدها در محدوده متغیرها را محاسبه نمود. در نهایت کارآیی و دقت مدل بدست آمده برای بررسی دو سد احداث شده مدل گردید و مورد ارزیابی قرارگرفت که نتایج حاکی از عملکرد مناسب و دقت روش ارائه شده است.

کلمات کلیدی: سدهای خاکی، پایداری شیب¬ها، الگوریتم برنامه نویسی ژنتیك


دانلود رایگان مطالعه عددی تاثیر عوامل مختلف بر ناپایداری شیب سدهای خاکی و ارائه ضریب اطمینان
فهرست مطالب
فصل اول: مقدمه
1-1- مقدمه .... 2
1-2-تاریخچه.. 3
1-3-اهداف پایان نامه 3
1-4-ساختار پایان نامه 4
فصل دوم پایداری شیب و انواع روش¬های تحلیل شیب
2-1- مقدمه .... 6
2-2- انواع ناپایداری در سطوح شیب¬دار 6
2-2-1- ناپایداری در خاك¬ها 6
2-2-1-1- ریزش 6
2-2-1-2- لغزش 7
2-2-1-3- شكست دایره‌ای 8
2-2-2- ناپایداری در سنگ¬ها 9
2-2-2-1- شكست صفحه‌ای 9
2-2-2-2- شكست گوه‌ای 9
2-2-2-3- شكست واژگونی 9
2-2-3- افتادن سنگ¬ها 10
2-3 روش¬های تحلیل پایداری سطوح شیب¬دار 11
2-3-1- روش¬های تجربی 11
2-3-2- روش احتمالاتی 12
2-3-3- روش مونت كارلو 13
2-3-4- روش تئوری بلوكی 14
2-3-5- روش¬های عددی در تحلیل پایداری شیب 15
2-3-6- روش¬های تعادل حدی 16
2-4- كاربرد روش¬های تعادل حدی در تحلیل پایداری سطوح شیب¬دار 16
2-4-1- شكست صفحه‌ای 16
2-4-1-1- بررسی امكان رخ دادن شكست صفحه‌ای 16
2-4-1-2- تحلیل شكست صفحه‌ای به روش تعادل حدی 17
2-4-2- شكست گوه‌ای 19
2-4-2-1- شرایط وقوع شكست گوه‌ای 19
2-4-2-2- تحلیل شكست گوه‌ای به روش تعادل حدی 20
2-4-3- شكست دایره‌ای 20
2-4-3-1- شرایط وقوع شكست دایره‌ای 20
2-4-3-2- تحلیل شكست دایره‌ای به روش تعادل حدی 21
2-4-3-3- محاسبه ضریب ایمنی برای شكست دایره‌ای 21
2-5- پایداری خاكریزها با روش باریكه‌های قائم 22
2-5-1- روش فلنیوس 24
2-5-2- روش بیشاپ 27
2-5-3- روش جانبو 30
2-5-4- روش تیلور 32
2-5-5- روش اسپنسر 34
2-5-6- روش سارما 36
2-6نتیجه گیری 36


فصل سوم تشریح الگوریتم برنامه‌‌نویسی ژنتیک
3-1 مقدمه........ 38
3-2 تاریخچه¬ی ظهور الگوریتم برنامه‌نویسی ژنتیک 38
3-3 ویژگی¬های الگوریتم برنامه‌نویسی ژنتیک 39
3-4 تحقّق الگوریتم برنامه‌نویسی ژنتیکی 41
3-4-1 ایجاد یک جمعیت اوّلیه 41
3-4-2 تکرار مراحل زیر تا برقراری شرط پایان GP 41
3-5 ایجاد جمعیت اوّلیه 42
3-6 عملگرها در الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک 43
3-6-1 عملگرهای اصلی در الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک 43
3-6-1-1 عملگر تکثیر 43
3-6-1-2 عملگر تزویج 43
3-6-2 عملگرهای فرعی در الگوریتم برنامه‌نویسی ژنتیک 45
3-6-2-1 عملگر جهش 45
3-6-2-2 عملگر جایگشت 46
3-6-2-3 عملگر ویرایش 46
3-6-2-4 عملگر کپسوله‌سازی 46
3-6-2-5 عملگر ده یک کشی 46
3-6-3- انتخاب والدین 47
3-6-3-1- روش چرخ¬گردان 47
3-6-4 محاسبه¬ی شایستگی 48
3-7 تعیین پاسخ نهایی 49
3-8 شرایط خاتمه در الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک 49
3-9 استفاده از الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک در به دست آوردن ضریب اطمینان 49
3-9-1 مدل کردن الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با استفاده از نرم افزار متلب 50
3-10 نتیجه گیری 52
فصل چهارم: مدلسازی پایداری شیروانی سد¬های خاکی با استفاده از الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک
4-1-مقدمه...... 54
4-2- روند و نحوه ی ساخت بانک اطلاعاتی برای تولید مدل الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک 54
4-3-مدل سازی نمونه¬های سد در برنامه GEO-SLOPE 55
4-4-روش آنالیز 59
4-4-1-روش Grid & Radius 59
4-4-2-روش Entry & Exit 61
4-4-3-مقایسه دو روش 62
4-5-مدل بهینه الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک 115
4-6-بررسی و بحث در ارتباط با مدل الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک 118
4-7-صحت فرمول¬ها با نمونه ی واقعی 124
4-7-1-سد قره آقاچ 124
4-7-2-سد سورک 125
4-8-نتیجه گیری و جمع بندی 125
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهاد
5-1-نتیجه گیری 128
5-2- پیشنهادات 129
منابع و مراجع. 130

دانلود رایگان مطالعه عددی تاثیر عوامل مختلف بر ناپایداری شیب سدهای خاکی و ارائه ضریب اطمینان
فهرست جداول
جدول3-1- مجموعه¬ی توابع و ترمینال¬ها 50
جدول 3-2- نمادی که ترمینال¬ها (فرمول¬ها) با آن نمایش داده شده¬اند 51
جدول 4-1- تغییرات وزن واحدحجم خاک هسته تغییری در ضریب اطمینان ایجاد نمی¬کند 57
جدول 4-2- تغییرات زاویه اصطکاک داخلی خاک هسته تغییری در ضریب اطمینان ایجاد نمی¬کند 58
جدول 4-3- تغییرات چسبندگی خاک هسته تغییری در ضریب اطمینان ایجاد نمی¬کند 58
جدول 4-4-بانک اطلاعات برای سد 20 متری 67
جدول4-5- مشخّصات الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک 115
جدول4-6- فرمول¬هاو شایستگی برای سد 20 متری 116
جدول 4-7- نمادی که فرمول¬ها با آن نمایش داده شده¬اند 118
جدول 4-8- عملگرهای موجود در فرمول¬های به دست آمده توسط GP 118
جدول 4-9- میانگین مجموع مربعات خطا در هر دسته سد 119
جدول 4-10- مشخصات ژئوتکنیکی سد قره آقاچ در حالت جریان دائم 124
جدول 4-11- مشخصات ژئوتکنیکی سد سورک در حالت جریان دائم 125

دانلود رایگان مطالعه عددی تاثیر عوامل مختلف بر ناپایداری شیب سدهای خاکی و ارائه ضریب اطمینان
فهرست اشکال
شكل 2-1-ژئومتری شكست صفحه‌ای در حالی كه ترك كششی وجود دارد. 16
شكل 2-2- اعمال نیروی آب به بلوك و تجزیه سایر بلوك در حالت وجود ترك كششی 18
شكل 2-3- اعمال نیروی آب به بلوك و تجزیه سایر نیروها در حالت بدون ترك 19
شكل 2-4- نمایی از زاویه حاصل از خط تقاطع دو صفحه ناپیوستگی نسبت به افق 20
شكل 2-5 – روش باریكه‌ها و نیروهای موثر درهر باریكه 23
شكل 2-6- وضعیت نیروها در یك باریكه در شرایط تعادل 29
شكل 2-7-وضعیت نیروها در یك باریكه در روش بیشاپ 30
شكل 2-8-نیروهای وارد بر یك باریكه در روش جانبو 31
شكل 2-9- بررسی پایداری با روش تیلور 34
شکل 3-1 مثالی از یک درخت 42
شکل 3-2: مثالی از تزویج در برنامه نویسی ژنتیکی 44
شکل 3-3: مثالی از جهش در برنامه نویسی ژنتیک 45
شکل 3-4: فلوچارت الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک 51
شکل 4-1: الگوی کلی سد خاکی ناهمگن 54
شکل4-2- سد 80 متری با مشخصات پوسته ی 25= و 10=C و 37= و مشخصات هسته 20= و 40=C و 20= 56
شکل4-3- سد 80 متری با مشخصات پوسته ی 25= و 10=C و 37= و مشخصات هسته 25= و 35=C و 25= 57
شکل4-4-مشخصات کامل سد خاکی ناهمگن به همراه اندازه گذاری 59
شکل4-5- نمونه ای از یک سد و خطوط Radius و نقاط Grid 60
شکل4-6-نمونه ای از یک سد 100 متری با خاک پوسته ی چسبنده آنالیز شده با روش Grid & Radius....... 61
شکل4-7- نمونه ای از یک سد 100 متری با خاک پوسته ی غیر چسبنده آنالیز شده با روش Grid & Radius....... 61
شکل4-8- نمونه ای از یک سد 100 متری آنالیز شده با روش Grid & Radius 62
شکل4-9- نمونه ای از یک سد 100 متری آنالیز شده با روش Entry & Exit 63
شکل4-10- نمونه ای از سد 20 متری 63
شکل4-11- نمونه ای از سد 30 متری 64
شکل4-12- نمونه ای از سد 40 متری 64
شکل4-13- نمونه ای از سد 50 متری 64
شکل4-14- نمونه ای از سد 60 متری 65
شکل4-15- نمونه ای از سد 70 متری 65
شکل4-16- نمونه ای از سد 80 متری 65
شکل4-17- نمونه ای از سد 90 متری 66
شکل4-18- نمونه ای از سد 100 متری 66
شکل 4-19 – مقایسه ی ضریب اطمینان¬های تخمین زده الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با برنامه Geo-Slope برای سد 20 متری 120
شکل 4-20– مقایسه ی ضریب اطمینان¬های تخمین زده الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با برنامه Geo-Slope برای سد 30 متری 120
شکل 4-21–مقایسه ی ضریب اطمینان¬های تخمین زده الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با برنامه Geo-Slope برای سد 40 متری 121
شکل 4-22–مقایسه ی ضریب اطمینان¬های تخمین زده الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با برنامه Geo-Slope برای سد 50 متری 121
شکل 4-23–مقایسه ی ضریب اطمینان¬های تخمین زده الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با برنامه Geo-Slope برای سد 60 متری 122
شکل 4-24–مقایسه ی ضریب اطمینان¬های تخمین زده الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با برنامه Geo-Slope برای سد 70 متری 122
شکل 4-25– مقایسه ی ضریب اطمینان¬های تخمین زده الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با برنامه Geo-Slope برای سد 80 متری 123
شکل 4-26–مقایسه ی ضریب اطمینان¬های تخمین زده الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با برنامه Geo-Slope برای سد 90 متری 123
شکل 4-27– مقایسه ی ضریب اطمینان¬های تخمین زده الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک با برنامه Geo-Slope برای سد 100 متری 124


فصل اول
مقدمه

1-1- مقدمه
احداث سدها، یکی از مهم¬ترین و حیاتی¬ترین پروژه¬ها در هر کشور محسوب می¬شود و طرح ایمن و اقتصادی آن نیازمند زمان و هزینه زیادی می¬باشد.
انواع سد¬ها عبارتند از سد بتنی وزنی که پایداری آن بر اساس وزن آن است، سد بتنی قوسی که ممکن است تک قوسی یا دو قوسی باشد، سد بتنی پایه دار و پشت بنددار، سد پاره سنگی (که سنگی و سنگریزه ای هم گفته می شود)و سد خاکی که عمده مصالح آن مواد خاکی و پاره سنگی است.
به طور کلی سدی که بدنه آن از مصالح خاکی یا پاره سنگی یا از هر دو ساخته می¬شود به نام سد خاکریز نامیده می¬شود و اگر عمده مصالح آن خاک باشد، سد خاکی نامیده می¬شود.
از زمان¬های بسیار پیش احداث سدهای خاکی به منظور تنظیم و ذخیره¬ی آب معمول بوده است،اما به علت امکانات محدود و عدم شناخت قوانین مکامیک خاک و هیدرولیک، ارتفاع سد¬ها و بدنه خاکی از مقدار محدودی فراتر نمی-رفت.امروزه با پیشرفت علم مکانیک خاک و توسعه امکانات تکنولوژی و مطالعات دقیق¬تر توانسته¬اند سد¬های خاکی با ارتفاع¬های قابل ملاحضه¬ای احداث نمایند.از دیدگاه تکنیک و روش ساخت سدهای خاکی دو گروه هستند که تقریبا تمامی آنها در گروه غلتکی(کوبیدنی)قرار دارند و تعدادی در گروه هیدرولیکی و نیمه هیدرولیکی طبقه بندی می¬شوند. منظور از سد¬های غلتکی این است که ساخت سد با روش کوبیدن خاک که به وسیله ی غلتک است صورت می¬گیرد و روش هیدرولیکی این است که با انباشته شدن مصالح ساخت سد صورت می¬گیرد. از دیدگاه همگنی بدنه سد، سد¬های خاکی را می توان به سه دسته تقسیم بندی کرد:سد¬های خاکی همگن، سدهای خاکی مطبق یا مغزه دار و سدهای خاکی دیافراگمی.
سدهای خاکی همگن به سدی گفته می¬شود که تمام بدنه آن از یک نوع مصالح ساخته می¬شود. سدهای خاکی مطبق یا ناهمگن از معمول¬ترین نوع سد¬های خاکی است. در این نوع، نقش آب¬بندی سد به عنوان مخزن به عهده¬ی مغزه است و نقش استحکام و پایداری را عمدتا پوسته ایفا می¬کند.سد¬های خاکی دیافراگمی بدین صورت است که تمام بدنه از مواد درشت دانه یا مخلوط ساخته می¬شود و فقط بخشی که نقش آب بند را دارد به صورت دیواره یا پرده غیر قابل نفوذ در بدنه ی سد تعبیه می¬گردد.
انواع خرابی¬هایی که در سد¬های خاکی رخ می دهد بر حسب اهمیت عبارتند از:
• انهدام حاصل از سرریز آب روی سد
• در اثر زه غیر مجاز و شسته شدن خاک
• گسیخته شدن دامنه¬ها
• شسته شدن کنار تونل¬ها
• در اثر شسته شدن پوشش نفوذ ناپذیر بالادست
با توجه به پر اهمیت بودن گسیخته شدن دامنه¬ها سعی شده در این پایان¬نامه این مسئله بررسی شود و فرمول¬هایی برای به دست آوردن ضریب اطمینان شیب سد¬های خاکی ناهمگن ارائه گردد.

1-2- تاریخچه
بررس پایداری شیب¬ها و بدست آوردن ضریب اطمینان برای پایداری شیب¬ها مسئله ای می¬باشد که از اهمیت خاصی برخوردار بوده است .فلنیوس(1927)ابتدایی¬ترین روش را برای بدست آوردن ضریب اطمینان به روش باریکه¬های قائم ارائه نمود ولی به دلیل صرفه نظر کردن از نیروهای بین باریکه¬ای ضریب اطمینان به دست آمده از دقت کافی برخوردار نبود [1].بیشاپ(1955) روش حل صحیح¬تری را نسبت به روش فلنیوس ارائه کرد در این روش اثر نیروهایی که روی وجوه جانبی قطعات عمل می¬کنند، نیز تاحدودی در نظر گرفته می¬شود[2].جانبو (1973-1954) روش¬های ساده شده و عمومی چندی را به وجود آورد. روش عمومی جانبو، یک خط اثر فرض شده برای نیروهای بین باریکه در نظر گرفت و معادلات تعادل را بر اساس آن حل نمود[3].تیلور (1948-1937) راه کاری ارائه داد که با روش¬های مرسوم متفاوت بود در فصل بعد این روش به طور کامل تشریح شده است [4].اسپنسر(1973-1967) یک روش ساده با دقت کافی ارائه کرد که با استفاده از یک فرآیند پیچیده، تعادل استاتیکی را با فرض اینکه برآیند نیروهای بین قطعه¬ای دارای شیب ثابت و نامعلوم هستند ارضا می-نماید[5].مرگنسترن(1963) نموگرام¬هایی برای پایداری شیب بالادست در هنگام تخلیه¬ی سریع مخزن ارائه نمود[6].(علی شفیعی و همکاران(1385))با استفاده از روش شبکه¬ی عصبی راه¬کاری را برای پیش¬بینی ضریب اطمینان و مشخصات سطح لغزش دایره¬ی بحرانی سد¬های خاکی ناهمگن ارائه کردند[7].مندوزا و همکارانش(2009)فرمول¬هایی برای بدست آوردن ضریب اطمینان سد¬های خاکی همگن زیر 10 متر ارائه نمودند[8].

1-3- اهداف پایان نامه
در این پایان¬نامه با توجه به اینکه تا کنون فرمول قابل اطمینانی برای بدست آوردن ضریب اطمینان شیب سد-های خاکی ناهمگن ارائه نشده بود سعی بر آن شد که با استفاده از نرم افزار Geo-Slope بانک اطلاعاتی وسیعی از سدهای خاکی ناهمگن زیر 100 متر تولید شود و با توجه به بانک اطلاعاتی و الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک فرمول-هایی برای بدست آوردن ضریب اطمینان سدهای خاکی ناهمگن زیر 100 متر ارائه شود.

1-4- ساختار پایان نامه
سازماندهی این پایان¬نامه بدین صورت است که فصل دوم مروری بر پایداری شیب و شیروانی¬ها، انواع آنها و روش آنالیز آنها می¬باشد فصل سوم در ارتباط با الگوریتم برنامه نویسی ژنتیک توضیح داده شده و فصل چهارم نحوه¬ی مدل¬سازی با نرم افزار Geo-Slope و ارائه فرمول برای شیب پایین دست سدهای خاکی می¬باشد فصل پنجم به جمع¬بندی و نتیجه¬گیری پایان¬نامه و ارائه پیشنهادها اختصاص داردفصل ششم نیز منابع و مراجع ارائه شده است.


فصل دوم
پایداری شیب و انواع روش¬های تحلیل شیب

2-1- مقدمه
در این فصل به انواع ناپایداری در سطوح شیب دار که شامل ناپایداری در خاک¬ها، ناپایداری در سنگ¬ها و افتادن سنگ¬ها می¬باشد پرداخته شده است. انواع ناپایداری در خاک¬ها که شامل ریزش، لغزش و شکست دایره-ای و انواع ناپایداری در سنگ¬ها که شامل شکست صفحه¬ای، شکست گوه¬ای و شکست واژگونی می¬باشد ارائه شده است. سپس به توضیح روش¬های تحلیل پایداری سطوح شیب¬دار که شامل روش تجربی، روش احتمالات، روش مونت کارلو، روش تئوری بلوکی ، روش عددی و روش تعادل حدی است پرداخته شده است. در ادامه به کاربرد روش تعادل حدی در تحلیل پایداری سطوح شیب دارکه شامل شکست صفحه¬ای، شکست گوه¬ای و شکست دایره¬ای می¬باشد پرداخته شده است. و در آخر هم انواع روش¬های پایداری خاکریزها به روش باریکه¬های قائم که شامل روش فلنیوس، بیشاپ، جانبو، تیلور، اسپنسر و سارما پرداخته شده است.

2-2- انواع ناپایداری در سطوح شیب¬دار
ناپایداری در سطوح شیب¬دار به دو قسمت ناپایداری در خاك و سنگ تقسیم می‌شود.

2-2-1- ناپایداری در خاك¬ها
ناپایداری در خاك¬ها به موارد زیر تقسیم می‌شوند:

2-2-1-1- ریزش
به جدا شدن مواد از دیواره دامنه و ریختن آنها به پای دامنه چه به صورت غلطیدن، جهیدن یا سقوط كردن، ریزش ‌گویند. ریزش بیشتر در دامنه‌های قائم یا نزدیك به قائم اتفاق می‌افتد. ذرات ریزشی دارای اندازه‌های متفاوت و از جنس سنگ یا خاك هستند و سرعت ذرات می‌‌تواند زیاد یا بسیار زیاد باشد. در ریزش پارامتری بنام سطح لغزش نداریم. سقوط خاك یا خاك ریزش زمانی¬كه یك لایه یا توده حساس به فرسایش در زیر یك ماده مقاوم دربرابر فرسایش قرار بگیرد اتفاق می‌افتد، مانند حالتی كه یك لایه ماسه تمیز یا سیلت در زیر یك لایه رس پیش تحكیم یافته قرار بگیرد. ریزشها یكی از مكانیزم¬های اصلی فرسایش در رس-های پیش تحكیم یافته هستند. در این¬چنین رس¬هایی پدیده زمانی بوقوع می‌پیوندد كه آب باران ترك¬های كششی یا شكافهای موجود در ستیغ شیب را پر كند[9].
2-2-1-2- لغزش
حركت و جابجایی بخشی از مواد دامنه در امتداد یك سطح گسیختگی مشخص را لغزش نامند. در لغزش شیب¬ها تغییر شكل از نوع «برش ساده » است. لغزش انواع مختلف داشته و در هر نوع مصالحی می‌تواند ایجاد شود. ویژگی¬های توده متحرك و شكل سطح گسیختگی معمولاً به عنوان عوامل طبقه‌بندی لغزش¬ها به كار گرفته می‌شوند. لغزش شیب¬ها معمولاً به یكی از دو شكل انتقالی و چرخشی ایجاد می‌شوند. در لغزش انتقالی، توده‌ای از مواد بر روی یك سطح كم و بیش مسطح به سمت پایین دامنه می‌لغزند. شرایط زمین‌شناسی و در رأس آن وجود ناپیوستگی¬های ساختاری دارای جهت‌یابی مناسب، از جمله عوامل ایجاد لغزش انتقالی است.
لغزش دایره‌ای یا چرخشی عمدتاً در دامنه‌های خاكی و خرده سنگ¬های طبیعی و مصنوعی دیده می‌شود. در این حالت گسیختگی در راستای سطوح سخت و قاشقی شكلی، كه حداكثر تنش برشی را تحمل می¬كنند، صورت می¬گیرد. برای ایجاد یك لغزش دایره‌ای معمولاً نیاز به شرایط زمین‌شناسی ویژه و گسیختگی‌های ساختاری نیست.
یك مشخصه بارز در كلیه لغزش¬های چرخشی، سطح گسیختگی نسبتاً دورانی و چرخشی آنهاست. انواع متفاوتی از لغزش-های چرخشی را می‌توان نام برد:
• لغزش¬های چرخشی كم‌عمق
• لغزش¬های چرخشی مركب
• لغزش¬های متوالی
لغزش¬های چرخشی كم عمق در شیل¬های یكنواخت و رس¬ها و به طور كلی در طول سطوح گسیختگی مقعر به وقوع می‌پیوندند. هنگامی كه خاك یكنواخت نباشد، سطح گسیختگی به ندرت دایره‌ای است و در چنین مواردی شكل سطوح گسیختگی از عواملی مانند سطوح لایه‌بندی، درزه‌ها، گسل¬ها و دیگر ناپیوستگی¬ها تأثیر می‌پذیرد. چنین لغزش¬هایی را به طور كلی می‌توان با دقت كافی با فرض سطح گسیختگی دایره‌ای تجزیه و تحلیل كرد.
لغزش¬های چرخشی مركب بوسیله یك لغزش اولیه و اغلب منطقه‌ای، فعال می‌شوند. بر طبق نظریه اسكمپتون و هوچینسون لغزش¬های چرخشی مركب به صورت بسیار غالب در شیل¬های رسی پیش تحكیم یافته و به طور جدی فرسوده و در رس¬های شكاف¬دار شده و یا شیل¬های رسی كه به وسیله یك لایه خاك یا سنگ مناسب پوشیده شده‌اند اتفاق می‌افتند.
لغزش¬های متوالی به وسیله تعدادی لغزش¬های چرخشی كم عمق در شیب¬های رسی پیش تحكیم یافته شكاف¬دار دیده می‌شوند. مشاهدات نشان دهنده آن است كه این نوع گسیختگی‌ها در «پای شیب» آغاز شده و به سمت بالای شیب توسعه می‌یابند. لغزش¬های انتقالی در طول سطوح لایه‌بندی، گسل¬ها، ترك¬ها یا شكاف¬هایی كه تقریباً با سطح زمین موازی هستند رخ می‌دهند. گسیختگی‌های انتقالی در رس¬هایی كه همراه با رگه‌های سیلت یا ماسه هستند به نظر می‌رسد تحت تأثیر فشار منفذی بسیار بالای آب اتفاق بیفتند.یك اختلاف كلی بین گسیختگی‌های انتقالی و چرخشی وجود دارد: سیستم نیرویی كه لغزش چرخشی كم‌عمق را باعث می‌شود با افزایش تغییر شكل در نتیجه كج‌شدگی رو به عقب توده متحرك خاك یا سنگ كاهش می‌یابد، ولی در یك لغزش انتقالی، سیستم نیرویی كه لغزش را ایجاد می‌كند ثابت باقی می‌ماند[9].



لینک کمکی